Mackiewicz Mieczysław (1880–1946?), generał brygady W.P. Ur. 9 V w Kurcieniszkach na Litwie Kowieńskiej (w pow. Kalwaria), syn Henryka i Salomei z d. Birsztein, właścicieli majątku ziemskiego Iłowonowszczyzna w pow. suwalskim. Po ukończeniu 6 klas gimnazjum w Mariampolu wstąpił w lipcu 1899 do armii rosyjskiej. Ukończył wojskową szkołę junkrów w Petersburgu i pełnił służbę w 26 dyw. piechoty w Grodnie. W r. 1902 M. otrzymał stopień podporucznika. W r. 1904/5 brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej, a w r. 1906 awansował na porucznika. W czasie pełnienia służby w armii rosyjskiej M. współpracował z socjalrewolucjonistami rosyjskimi. W r. 1910 awansował do stopnia podkapitana. We wrześniu 1913 zgłosił się do J. Piłsudskiego w Krakowie, gdzie został przyjęty do Związku Strzeleckiego i otrzymał instrukcje do prac konspiracyjnych, a jak się wydaje, był też informatorem J. Piłsudskiego o stanie armii rosyjskiej. W r. 1914 w stopniu kapitana dowodził kompanią karabinów maszynowych, lecz już w listopadzie t. R. dostał się do niewoli niemieckiej; przebywał w obozie jeńców w Helmstedt. Tutaj szerzył idee niepodległościowe wśród jeńców rosyjskich narodowości polskiej. W grudniu 1916 przyjechał, wraz z kilkudziesięcioma oficerami-jeńcami, do Warszawy na urlop sześciotygodniowy. Złożył wówczas ówczesnemu komendantowi Legionów gen. S. Szeptyckiemu deklarację o przystąpieniu do Legionów. W końcu stycznia 1917 Niemcy wywieźli z powrotem oficerów do obozu jeńców. W l. 1916–7 prowadził M. w obozach w Ellwangen i Helmstedt wykłady z historii Polski i przedmiotów wojskowych. W r. 1917 w wyniku interwencji Rady Stanu w Warszawie został on odesłany do obozu żołnierskiego w Gardelegen, gdzie sformował polską szkołę podoficerską i zwerbował do Legionów wielu ochotników. Jednocześnie wydawał gazetkę obozową „Jeniec”.
W kwietniu 1918 zwolniony z niewoli, powrócił do Warszawy i rozpoczął pracę w Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu w charakterze urzędnika cywilnego. Kierował referatem personalnym i konspiracyjnym Oddziałem II, którego głównym zadaniem była pomoc uciekającym oficerom Polakom z różnych frontów oraz zdemobilizowanym żołnierzom z I Korpusu. Pracował w Polskiej Organizacji Wojskowej. Jesienią 1918 M. nawiązał kontakt z polskimi organizacjami konspiracyjnymi w Suwałkach, Grodnie, Wilnie i Mińsku. W październiku t. R., dekretem Rady Regencyjnej awansowany do stopnia majora wstąpił w listopadzie do Wojska Polskiego i przez dwa miesiące był szefem Oddziału II Sztabu Generalnego. W zimie 1919 zorganizował i dowodził do kwietnia 41 p. strzelców suwalskich oraz grupą operacyjną w walkach o Lidę, Wilno i Mińsk. W maju – do czerwca – był członkiem misji politycznej Naczelnego Dowództwa W.P. w Kownie. Był już wówczas zaufanym człowiekiem Piłsudskiego, który cenił M-a jako eksperta wojskowego w kwestii litewskiej. W czerwcu 1919 powrócił na stanowisko dowódcy 41 p. strzelców i pełnił je do października t. R., kiedy to został członkiem Komisji Weryfikacyjnej Min. Spraw Wojsk. (MSWojsk.) dla oficerów byłej armii rosyjskiej oraz członkiem Kapituły Krzyża «Virtuti Militari». Dn. 1 IV 1920 mianowany pułkownikiem (ze starszeństwem od 1 VI 1919), objął ponownie dowództwo 41 p. strzelców. W sierpniu 1920 dowodził kolejno 2 dyw. Litewsko-Białoruską, grupą po gen. W. Witkowskim, po czym 18 brygadą piechoty (5 armia). Ranny 17 VIII, wrócił jeszcze w tym miesiącu na stanowisko szefa misji politycznej w Kownie, które zajmował do października t. R., a do stycznia 1921 był oficerem do zleceń dla spraw litewskich przy Naczelnym Wodzu. W styczniu objął dowództwo 30 dyw. piechoty w Brześciu nad Bugiem i sprawował je do 23 maja 1926. W r. 1921 ukończył 6-tygodniowy kurs dla wyższych dowódców, a w r. 1923/4 10-miesięczny kurs w Centrum Wyższych Studiów w Warszawie. Dn. 26 V 1926 objął dowództwo 26 dyw. piechoty w Skierniewicach, a w styczniu 1927 awansował na generała brygady. Na stanowisku dowódcy 26 dyw. piechoty pozostawał do 31 III 1935, kiedy to został przeniesiony w stan spoczynku. W Skierniewicach był prezesem Ligi Morskiej i Kolonialnej, brał czynny udział w organizacjach o charakterze społecznym, jak np. Rodzina Wojskowa, Przysposobienie Wojskowe i in. Po przeniesieniu w stan spoczynku M. zamieszkał w Grodnie. Wg relacji osób, które znały M-a, został on we wrześniu 1939 zmobilizowany, ale pozostawał bez przydziału wojskowego. Dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał do r. 1945. Podobno zmarł w r. 1946 w Nicei. M. był odznaczony m. in. Orderami: Virtuti Militari 5 kl., Polonia Restituta 4 kl., Krzyżem Niepodległości, francuską Legią Honorową i czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Miał dwoje dzieci: Irenę i Władysława.
Enc. Wojsk., V (nieco odmienne dane służby); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; – Deruga A., Polityka wschodnia Polski wobec ziem Litwy, Białorusi i Ukrainy (1918–1919), W. 1969; Lewandowski J., Federalizm. Litwa i Białoruś w polityce obozu belwederskiego (XI 1918 – IV 1920), W. 1962; Łossowski P., Stosunki polsko-litewskie w latach 1918–1920, W. 1966; Mongirdowa M., Jeńcy Polacy w obozach państw centralnych na tle koncepcji tworzenia armii polskiej w latach 1916–1918, „Niepodległość” T. 10: 1934 z. 2 (25); Smoleński J., Walki polsko-litewskie na Suwalszczyźnie we wrześniu 1920 r., W. 1938; Zarys historii 41 pułku strzelców suwalskich; – Romeyko M., Przed i po maju, W. 1967 II; – Centr. Arch. Wojsk.: akta personalne M-a.
Piotr Stawecki